محمدرضا سرشار، که به نام هنری «رضا رهگذر» شناخته می‌شود، یکی از نویسندگان، پژوهشگران، منتقدان ادبی و گویندگان برجسته‌ی رادیو است. او به ویژه با برنامه‌ی محبوب «قصه‌ی ظهر جمعه» شناخته می‌شود. سرشار در زمینه‌های داستان‌نویسی، نقد ادبی و داوری آثار ادبی فعالیت‌های چشمگیری داشته و کتاب‌های مشهور چون آنک آن یتیم نظرکرده و مهاجر کوچک را در کارنامه‌ی خود دارد.

محمدرضا سرشار در تاریخ 23 خرداد 1332 در کازرون به دنیا آمد. او در رشته‌های فنی و ریاضی دیپلم گرفت و در دانشگاه علم و صنعت، در رشته‌ی مهندسی صنایع پذیرفته شد. اما علاقه‌اش به نوشتن باعث شد تا تحصیلاتش را در این رشته نیمه‌تمام رها کند و به دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران برود. نخستین اثرش در سال 1352 در یک مجله‌ی هفتگی منتشر شد و کتاب اول او در سال 1355 به چاپ رسید. از آن زمان تا کنون، بیش از 140 اثر از او منتشر شده است. محمدرضا سرشار در دوران سلطنت پهلوی با نوشتن داستان‌های انتقادی به مخالفت با سیاست‌های آن زمان پرداخت که منجر به زندانی شدن او شد.

در سال 1364، رضا رهگذر به رادیو پیوست و گویندگی برنامه‌ی «قصه‌ی ظهر جمعه» را برعهده گرفت، برنامه‌ای که تا سال 1384 ادامه داشت. او همچنین برنامه‌های متنوعی برای کودکان در تلویزیون اجرا کرده و برنامه‌های نقد کتابش از شبکه‌ی چهار صدا و سیمای ایران پخش شده است. فعالیت‌های او در روزنامه‌نگاری نیز شامل بنیان‌گذاری ماهنامه‌های «قلمرو ادبیات کودکان» و «سوره نوجوانان» و سردبیری مجلاتی مانند «دانش‌آموز»، «سروش نوجوان»، و «سروش کودکان» بوده و مدتی نیز در شورای دبیری گروه ادب و هنر روزنامه‌ی «کیهان» فعالیت کرده است.

فعالیت‌های محمدرضا سرشار در داوری و قلم‌زنی

در سال 1378، محمدرضا سرشار به همراه گروهی از همکاران خود «انجمن قلم ایران» را تأسیس کرد و از سال 1363 تا 1376 عضو هیئت داوران کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بود. او همچنین از سال 1390 به حوزه‌ی فیلم‌نامه‌نویسی برای انیمیشن وارد شد و دوره‌های داستان‌نویسی برگزار کرد که به تربیت نویسندگانی چون محمدرضا بایرامی، راضیه تجار، محمدعلی گودینی، مهدی حجوانی و محمد میرکیانی انجامید.

مهم‌ترین آثار محمدرضا سرشار

محمدرضا سرشار آثار فراوانی در حوزه‌های داستان، نقد، فیلم‌نامه‌نویسی و بازنویسی دارد. یکی از آثار شناخته‌شده‌ی او آنک آن یتیم نظرکرده است که رمانی مذهبی درباره‌ی زندگی حضرت محمد (ص)، پیامبر اسلام، با استفاده از منابع تاریخی معتبر و لحن شاعرانه است. این کتاب به عربی توسط بتول مشکین‌فام ترجمه شده و با عنوان «هو الیتیم بعین الله» در بیروت و بعلبک منتشر شده است.

کتاب دیگر او، مهاجر کوچک، داستان پسرکی جنگ‌زده به نام عباس را روایت می‌کند که پدر و مادرش را در جنگ از دست داده و با خانواده‌ای دیگر زندگی می‌کند. این اثر موفق به دریافت شش جایزه‌ی ادبی شد.

شهری که مردم آن با زانو راه می‌رفتند، داستانی برای نوجوانان از محمدرضا سرشار، به ماجرای جهانگردی می‌پردازد که به شهری می‌رسد که مردم آن به طور خاصی روی زانو راه می‌روند و دلیل خاصی برای این کار دارند.

در حوزه‌ی بازنویسی، سرشار داستان کک به تنور را بازآفرینی کرده است. این کتاب که داستان دوستی یک مورچه و یک کک را روایت می‌کند، به دلیل بازی‌های زبانی و ضرب‌آهنگ جذابش برای کودکان محبوب است.

بسیاری از آثار محمدرضا سرشار به زبان‌های مختلف از جمله عربی، انگلیسی، اسپانیایی و اردو ترجمه شده‌اند. به ویژه کتاب اگر بابا بمیرد به زبان‌های انگلیسی (If Dad dies) و اسپانیایی (Si padre muere) برگردانده شده است.

جوایز و افتخارات محمدرضا سرشار

محمدرضا سرشار در طول دوران فعالیت ادبی خود جوایز و افتخارات متعددی کسب کرده است. از جمله، کتاب جایزه در سال 1361 به عنوان کتاب برگزیده‌ی سال انتخاب شد. همچنین شورای کتاب کودک کتاب هستم اگر می‌روم را در همان سال به عنوان کتاب برگزیده برای نوجوانان معرفی کرد.

کتاب مهاجر کوچک جوایز زیادی از جمله لوح زرین و دیپلم افتخار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جایزه‌ی دوم جشنواره‌ی کتاب بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، لوح زرین دستخط امام خمینی و تقدیرنامه‌ی وزیر ارشاد را دریافت کرد.

رمان آنک آن یتیم نظرکرده در سال 1384 مقام اول کتاب سال قصه‌های قرآنی را از آن خود کرد و رضا رهگذر در سال 1385 به عنوان منتقد برگزیده‌ی سال خانه‌ی کتاب ایران شناخته شد.

درخواست زندگی‌نامه از علی پرواسی