جلال آل احمد، یکی از برجستهترین نویسندگان معاصر ایرانی، تحصیلات مقدماتی و عالی خود را در تهران گذراند و در دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی لیسانس ادبیات فارسی را دریافت کرد. او پس از پایان دوره کارشناسی، به تحصیل در دوره دکترای ادبیات فارسی پرداخت و موفق به کسب مدرک دکترا شد. پس از اتمام تحصیلاتش، به تدریس در دبیرستانهای تهران مشغول شد و در کنار تدریس، به فعالیتهای ادبی و نویسندگی پرداخت.
در ابتدای جوانی، جلال آل احمد به سیاست روی آورد و به فعالیتهای سیاسی مشغول شد. با این حال، به زودی متوجه شد که علاقهاش به ادبیات و نوشتن بیشتر از سیاست است و به همین دلیل به طور کامل به عرصه ادبیات بازگشت. اولین اثر ادبی او، داستانی به نام «زیارت»، در سال ۱۳۲۴ در مجله ادبی سخن منتشر شد و به سرعت به عنوان چهرهای موفق در ادبیات معاصر ایران شناخته شد. این اثر نقطه شروعی برای شهرت و موفقیتهای بعدی او بود. پس از آن، جلال آل احمد کتاب «دید و بازدید» را منتشر کرد که شامل ۱۲ داستان کوتاه بود و در میان مخاطبان به خوبی مورد استقبال قرار گرفت.
در سال ۱۳۲۹، جلال آل احمد با سیمین دانشور، نویسنده و مترجم معروف، ازدواج کرد. این ازدواج با مخالفتهایی از جانب خانوادهی آل احمد همراه بود؛ به طوری که پدر جلال، در روز عقد، مراسم را ترک کرد و به قم بازگشت و تا ۱۰ سال بعد از آن، پای به خانهی جلال نگذاشت. سیمین دانشور تا زمان درگذشت جلال آل احمد در ۱۳۴۸ در اسالم گیلان، همسرش را در تمامی مراحل زندگی و کارش همراهی کرد. خواهر سیمین دانشور در مورد چگونگی آشنایی سیمین با جلال آل احمد روایت میکند: «ما در عید به اصفهان رفته بودیم و در اتوبوسی که میخواستیم به تهران برگردیم، آقایی صندلی کنارش را به خانم سیمین تعارف کرد. آن دو کنار هم نشستند و پس از بازگشت به خانه، صبح روز بعد، وقتی در را باز کردم، دیدم آقای آل احمد مقابل در ایستاده است. نگو که اینها روز قبل قرار مدارشان را گذاشتهاند. روز نهم آشناییشان نیز قرار عقد گذاشتند و مراسمشان با حضور فامیل و نویسندگان، از جمله صادق هدایت، برگزار شد. پس از آن، آنها خانهای اجاره کردند و زندگی مشترکشان را آغاز کردند.»
سیمین دانشور در مورد رابطهاش با آثار جلال آل احمد میگوید: «زن یک نویسنده به طور عام شوهرش را به عنوان یک مرد میشناسد، نه به عنوان یک نویسنده. خوانندگان آثار این نویسنده، هر چند از دور، او را بهتر از زنش میشناسند. معمولاً زنان هنرمندان کمکم نسبت به آثار هنری شوهر خود بیعلاقه میشوند و بعدها نسبت به آثار او کینه میورزند، چرا که شاهد آفرینش این آثار و مقدمات و نتایجش بودهاند. اما من، که زن جلال آل احمد هستم، او را از نوشتههایش جدا نمیکنم و نه تنها به عنوان یک مرد بلکه به عنوان مردی که نویسنده است، میشناسم. این شناخت بیشتر به این دلیل است که جلال بسیار شبیه نوشتههایش است. یعنی سبک جلال خود اوست با این تفاوت که من با چرك نویسش سر و کار دارم و دیگران با پاکنویسش.»
از آثار جلال آل احمد که در تمامی زمینههای ادبی منتشر شدهاند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد: «زن زیادی»، «ن والقلم»، «مدیر مدرسه» (داستان)، «سرگذشت کندوها» (قصه برای بچهها)، «خسی در میقات»، «خارک در یتیم خلیج»، «اورازان»، «تات نشینهای بلوک زهرا» (سفرنامه)، «هفت مقاله»، «غربزدگی»، «کارنامه سه ساله»، «ارزیابی شتابزده» (مقاله)، «نفرین زمین»، «قمارباز»، «بیگانه»، «سوء تفاهم» و «دستهای آلوده» (ترجمه). نثر آل احمد در قصهها و گزارشهایش شیوهای است مقطع و فشرده که به شیوه «تلگرافی» مشهور است. او توانسته است در عین بهرهگیری از ادبیات کلاسیک، نثر خود را به زبان گفتاری نزدیک کند و سبکی منحصر به فرد بیافریند.
جلال آل احمد در ۱۳۴۸، در سن ۴۶ سالگی، چشم از جهان فرو بست و آثارش همچنان در دنیای ادبیات معاصر ایران و جهان تأثیرگذار و مورد توجه هستند.
بخوانید: بچه مردم، اثری ماندگار در جهان از جلال آل احمد